Przepisy prawne dotyczące wywozu i zagospodarowania odpadów w Polsce

Kwestie związane z wywozem i utylizacją odpadów reguluje prawo, którego celem jest ochrona środowiska naturalnego oraz zdrowia obywateli. Przepisy prawne stoją na straży odpowiedniej gospodarki odpadami zarówno w Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej. Prawo ingeruje w te obszary nie bez przyczyny. Odpowiednie zarządzanie odpadami bowiem wspiera proces recyklingu i umożliwia ponowne wykorzystanie wielu materiałów. A to z kolei pozytywnie wpływa na dobrostan naszego środowiska – ekolodzy wskazują, że odzyskiwanie surowców pozwala na zmniejszenie ilości śmieci na wysypiskach, ochronę surowców naturalnych czy redukcję emisji dwutlenku węgla. Obowiązek odpowiedniego postępowania ze śmieciami spoczywa zarówno na osobach prywatnych, jak i przedsiębiorstwach – na przykład tych działających w branży remontowo-budowlanej, która generuje mnóstwo odpadów, w tym gruz.

Podstawa prawna dla gospodarki odpadami budowlanymi

Jednym z dokumentów, który reguluje postępowanie z odpadami w Polsce jest Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Określa zasady, które w ogólnym założeniu stworzone zostały po to, aby przeciwdziałać szkodliwym skutkom gospodarowania odpadami – zarówno dla ekosystemu, jak i zdrowia ludzi. Artykuł 101a ustawy odnosi się bezpośrednio do odbioru i zbierania odpadów budowlanych i rozbiórkowych.

Od stycznia 2020 roku obowiązuje również system BDO – elektroniczna Baza Danych o Odpadach. Wymagana jest rejestracja w niej przez podmioty, które wytwarzają, transportują lub przetwarzają więcej niż 10 ton odpadów rocznie (z wyłączeniem gospodarstw domowych i instytucji publicznych). Rejestr BDO gromadzi i śledzi dane na temat tego, ile przedsiębiorstwa zebrały odpadów, przetransportowały je i gdzie je przetwarzały. Dostęp do tych danych mają organy administracji państwowej oraz inspektorzy ochrony środowiska. Wszystko po to, by lepiej zarządzać odpadami w całym kraju. Ułatwia to kontrolowanie firm zajmujących się gospodarką odpadami i pomaga uporządkować ten sektor. Minimalizuje się przez to szara strefa, w której część firm działa bez odpowiednich zezwoleń lub nie przestrzega obowiązujących przepisów. Wykluczanie tych nieuczciwych praktyk poprawia z kolei jakość usług, zwiększa bezpieczeństwo środowiskowe i sprawia, że system staje się przejrzysty i sprawiedliwy.

Warto dodać, że regulacje są sukcesywnie dostosowywane do unijnych standardów dotyczących gospodarki w obiegu zamkniętym. Jako zespół Gruzownika stale śledzi zmiany prawne, aby zapewniać swoim klientom usługi zgodne z aktualnymi wymogami.

Czym są odpady budowlane?

Zgodnie z art. 3.1 pkt 6a (Dz.U.2022.699 t.j.), za odpady budowlane uznaje się wszystkie materiały powstające w trakcie prac takich jak budowa, remont, rozbiórka czy demontaż obiektów. Do tej grupy zaliczają się m.in.:

• gruz betonowy i ceglany,
• płyty kartonowo-gipsowe,
• zużyty tynk,
• fragmenty ceramiki,
• drewno budowlane,
• metale i tworzywa sztuczne,
• opakowania po materiałach budowlanych.

Pamiętać trzeba, że przeprowadzając prace remontowe, szczególnie remonty generalne, z wyburzaniem ścian działowych, wymianą stolarki okienno-drzwiowej czy instalacji, powstałych odpadów nie sposób zaklasyfikować do odpadów komunalnych. Takie odpady z remontu jak odłamki cegieł, kafli, panele, armatura i inne, należą do odpadów budowlanych, należy je więc odpowiednio utylizować. W sezonach remontowych zauważamy rosnące zainteresowanie klientów kontenerami na odpady, gdzie bezpiecznie można umieszczać tego rodzaju odpady z remontu, a wywóz śmieci leży już po naszej stronie – zajmujemy się odbiorem odpadów, ale też możliwością ich recyklingu i ponownego użycia.

Obowiązki przedsiębiorstw i osób prywatnych

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nakłada na mieszkańców obowiązek segregacji śmieci komunalnych. Takie postępowanie ma na celu umożliwienie efektywnego odzysku surowców na drodze recyklingowania śmieci.

Z kolei firmy działające w sektorze budowlanym również są zobowiązane do spełnienia określonych wymagań. Zobowiązania te mogą dotyczyć kwestii posiadania odpowiedniej dokumentacji, mogą również zdefiniować odpowiednią organizację pracy. Do najważniejszych zagadnień należą:

• Rejestracja w systemie BDO
• Prowadzenie ewidencji odpadów
• Przekazywanie odpadów wyłącznie firmom posiadającym stosowne uprawnienia
• Wdrażanie zasad selektywnego zbierania odpadów

Segregacja odpadów komunalnych

Zanim wprowadzono obowiązkową segregację śmieci, odzysk surowców pozostawała wiele do życzenia. Odpady zmieszane najpierw trzeba było posortować, rozdzielić, potem oczyścić i dopiero możliwy był recykling. niekiedy jednak szanse na efektywność odzysku malały, np. w przypadku papieru, który bez odpowiedniej segregacji mógł w śmieciach namoknąć, zatłuścić się czy doznać innego uszczerbku, który utrudniał bądź wykluczył odzysk.

Odpady komunalne więc obowiązkowo segregować trzeba odpady papierowe, z tworzyw sztucznych i metalu, opakowania szklane, śmieci biodegradowalne i śmieci zmieszane. Kary za nieprzestrzeganie obowiązkowej segregacji są dotkliwe i mogą poważnie obciążyć portfel.

Odpady budowlane w segregacji

Od 2025 nie tylko odpady komunalne podlegają obowiązkowej segregacji. Firmy budowlane i inne przedsiębiorstwa generujące ten rodzaj śmieci są zobowiązane do segregowania odpadów na sześć głównych kategorii:

1. frakcja mineralna (beton, ceramika, kamień, cegła),
2. drewno,
3. metale,
4. szkło,
5. tworzywa sztuczne,
6. odpady gipsowe.

Co istotne – odpady nie muszą być sortowane bezpośrednio na miejscu ich wytworzenia. Można powierzyć to zadanie firmie zajmującej się odbiorem odpadów, pod warunkiem zawarcia umowy przenoszącej odpowiedzialność za segregację.

Co z remontem?

Osoby fizyczne wykonujące remonty samodzielnie nie mają obowiązku segregacji odpadów w takim zakresie jak firmy, jednak nadal są zobligowane do ich odpowiedniego zagospodarowania. Gruz, resztki materiałów czy opakowania muszą trafić do kontenera przeznaczonego do odpadów poremontowych – nie można wyrzucać ich do pojemników na odpady komunalne. Takie działanie może skutkować mandatem. Decydując się na wynajęcie wymaganego prawem pojemnika na odpady budowlane ułatwić sobie można remont na kilku aspektach:

1. Odpady z remontu trafiają do kontenera, przez co osoba prywatna nie łamie prawa, umieszczając te odpady w kubłach na zwykłe śmieci w altance śmietnikowej.
2. Kontener zapewnia wygodę utylizacji – wystarczy wrzucić odpady do przeznaczonego na nie kubła, a mieszkanie czy posesja pozostanie bardziej uporządkowana, bez nadmiernego rozrzucania odpadów po całym obszarze prac remontowych
3. Wywóz gruzu przestaje być problemem – jako firma, odbierając zapełniony kontener bierzemy odpowiedzialność za transport i dalsze przetwarzanie odpadów.

Jak prawidłowo zorganizować wywóz gruzu?

W codziennej działalności Gruzownika klienci często pytają o szczegóły dotyczące organizacji wywozu odpadów. Oto kilka kluczowych kwestii:

Wybór kontenera

Dysponujemy kontenerami o różnej pojemności, przykładowo:

• 1,7–3,7 m³ – do drobnych prac, np. wymiana płytek,
• 6–8 m³ – do średnich remontów,
• 14 m³ – do dużych inwestycji budowlanych.

Zasady załadunku

• Nie należy przeładowywać kontenera – jego objętość nie powinna być przekraczana.
• Ważne jest też, by nie mieszać różnych typów odpadów. Inny kontener przeznaczony jest na gruz, a inny na ziemię, zielone odpady czy śmieci zmieszane.
• W przypadku samodzielnej segregacji należy trzymać się wskazanych frakcji.

Zapewniamy kompleksowe wsparcie w zakresie odbioru gruzu i innych odpadów budowlanych – od doradztwa, po podstawienie kontenera i transport do punktu recyklingowego. Zapraszamy do kontaktu!

Źródła:

• https://kartaewidencji.pl/odpady-budowlane-ewidencja-bdo/
• https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-obowiazki-rejestrowe-przedsiebiorcow-w-zakresie-gospodarowania-odpadami
• https://odpady.org/wywoz-smieci-budowlanych-praktyczny-poradnik-dla-firm-budowlanych/
• https://www.prawo.pl/biznes/obowiazek-segregacji-odpadow-budowlanych-od-1-stycznia-2025-r%2C529664.html