Co zrobić z odpadami rolniczymi
Czym są odpady rolnicze i co z nimi zrobić?
Przepisy wymuszają na wszystkich obowiązek odpowiedzialnego zarządzania odpadami. To właśnie z tego powodu konieczne jest segregowanie śmieci wg surowca. Zarówno ze względu na prawo, jak i kwestię ochrony środowiska, korzystamy z osobnych pojemników na papier, opakowania szklane, plastik i metal, odpady bio oraz odpady zmieszane. Nie możemy też umieszczać gruzu w odpadach komunalnych, z tego tez względu przy każdym remoncie konieczne jest wynajęcie kontenera na gruz, co ma swoje plusy — wygodny wywóz śmieci poremontowych przez firmę taką jak nasza. Jednak branżą, gdzie szczególną uwagę warto zwrócić na zagospodarowanie odpadów, jest rolnictwo. Szacuje się, że aż 60% powierzchni w Polsce jest użytkowana rolniczo, dlatego kwestia odpowiedniego gospodarowania odpadami wytwarzanymi w gospodarstwach rolnych ma ogromną wagę dla środowiska naturalnego. Jak więc powinno wyglądać prawidłowe składowanie odpadów z działalności rolniczej?
Odpady rolnicze – co to takiego?
Rodzaje odpadów generowanych podczas produkcji rolniczej nie są tylko jedną kategorią śmieci. To, z jakimi odpadami będziemy mieć do czynienia, zależy od tego, o jakiej konkretnie produkcji mowa. Gospodarstwa rolne różnią się między sobą i to, co w jednym z nich uznane może być za odpady z rolnictwa, w innym może znaleźć swój rynek zbytu i już nie będzie stanowiło odpadu, lecz przeciwnie, będzie towarem. Przykładowo, dla producenta mięsa odpadem będą drobiowe dzioby czy pazury, z kolei odpady te mogą stać się towarem dla producentów karmy dla zwierząt. Niemniej, ogólnie rzecz biorąc, wg Ustawy o odpadach za odpad rozumie się substancję bądź przedmiot, których posiadacz zamierza się pozbyć, pozbywa się lub zobowiązany jest do pozbycia się — ta ostatnia kategoria dotyczy szczególnie odpadów niebezpiecznych, zagrażających środowisku lub zdrowiu i życiu ludzi.
Podział odpadów rolniczych
Istnieje podział na kilka kategorii odpadów rolniczych. Jeden z nich to podział na naturalne produkty uboczne działalności rolniczej oraz na produkty nienaturalne pochodzenia przemysłowego.
- Naturalne odpady — mogą być organiczne bądź nieorganiczne. Do odpadów organicznych zalicza się grupa odpadów stałych, np. pozostałości roślin czy odchody zwierząt, jak i grupa odpadów ciekłych.
- Odpady pochodzenia przemysłowego to cała gama śmieci takich jak plastik, opakowania, elementy maszyn, oleje i wiele innych.
To najbardziej podstawowe rozróżnienie, jednak nie wyczerpuje całej specyfiki śmieci, które powstają w gospodarstwach rolnych. Wśród odpadów z działalności rolniczej wyróżnić można jeszcze takie inne kategorie jak:
- Odpady weterynaryjne — czyli te, które powstają w związku z badaniem zwierząt, ich leczeniem, świadczeniem szeroko rozumianych usług weterynaryjnych
- Odpady ulegające biodegradacji – są to wszystkie te odpady rolnicze, które ulegają rozkładowi — bądź to tlenowemu (popularnie zwanego kompostowaniem, dotyczy głównie odpadów zielonych), bądź rozkładowi beztlenowemu z udziałem mikroorganizmów.
- Odpady olejowe — są to mineralne bądź syntetyczne oleje, które okres nadawania się do użytku mają już za sobą, i nie mogą być już wykorzystane do celów, do których przeznaczone były pierwotnie. Przykładem tego typu olejów są te pochodzące z silników, oleje smarowe, przekładniowe, hydrauliczne itp.
Odpady niebezpieczne w gospodarstwie rolnym
Niektóre spośród wymienionych wyżej odpadów nalezą do grupy odpadów niebezpiecznych. Są to tego rodzaju śmieci, których składowanie może przyczynić się do skażenia środowiska lub innego negatywnego wpływu na faunę, florę bądź zdrowie i życie ludzi. W przypadku pozbywania się tego rodzaju śmieci, należy kierować się specjalnymi wytycznymi – nie można po prostu wyrzucić śmieci do kontenera. Co zatem zrobić z odpadami niebezpiecznymi?
- Opakowania po środkach ochrony roślin mogą być toksyczne. Nie wszystkie togo rodzaju opakowania stanowią zagrożenie. O tym, czy tak jest faktycznie, informuje etykieta na opakowaniu, z którą należy się zawsze zapoznać. W przypadku stwierdzenia toksyczności opakowań należy zwrócić je do producenta, np. poprzez zwrot do punktu sprzedaży albo do punktu zbiórki, nad którymi czuwa Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin.
- Padłe lub ubite zwierzęta to bardzo częsty odpad, z którego zagospodarowaniem poradzić muszą sobie rolnicy. Unieszkodliwiana padłych zwierząt dokonuje się w zakładach utylizacyjnych, w których funkcjonuje odpowiedni dział utylizacji odpadów tego typu i które mogą przedstawić odpowiednie zezwolenia i spełniają odpowiednie warunki (m.in. posiadają specjalistyczne środki transportu do przewiezienia ciał zwierząt z gospodarstwa do zakładu)
- Odpady weterynaryjne — mogą zawierać drobnoustroje chorobotwórcze i inny skład, który może grozić skażeniem środowiska. Odpady weterynaryjne powinny być one spalane w odpowiednich spalarniach.
- Zużyte urządzenia — mogą zawierać niebezpieczne elementy, takie jak trującą rtęć, związki ołowiu, chromu, bromu czy kadmu. Sprzęt elektryczny lub elektroniczny można pozostawić w sklepie przy zakupie nowego sprzętu, gdy regulamin sprzedaży dopuszcza taką możliwość — to samo dotyczy instalacji sprzętu przez fachowca – może od zabrać stary, zużyty sprzętu do odpowiedniego punktu utylizacji. Jeśli z jakichś względów jest to niemożliwe, urządzenia powinny trafić do punktu selektywnej zbiórki odpadów.
Odpady inne niż niebezpieczne
Co, jeśli odpady nie stanowią zagrożenia? Co z nimi zrobić? Zależy to od konkretnych odpadów. Odpady metalowe stanowią złom i mogą być przekazane do punktu skupu złomu lub do punktu PSZOK — punkty te znajdują się w każdej gminie, do której należy dane gospodarstwo rolne. Do PSZOK nadają się też opakowania z papieru i tekstury, a także folie rolnicze. Tekstylia zaś, w tym ubrania ochronne czy tkaniny, można umieszczać w koszu na odpady zmieszane.
Odpady organiczne w służbie gospodarstwu
Jedną z najtańszych, prostych, a jednocześnie naturalnych metod pozbywania się odpadów z gospodarstw rolnych jest kompostowanie odpadów organicznych pochodzenia roślinnego. Jest to bardzo ekologiczna metoda na utylizację śmieci zielonych, bowiem w wyniku kompostowania powstaje nawóz, który można ponownie wykorzystać w gospodarstwie. Przyspieszona biodegradacja wytwarza naturalne ciepło, będące wynikiem biologicznej aktywności. Efektem jest kompost, zawierający wartościowe składniki odżywcze do wykorzystania na roli właśnie jako nawóz. Kompostowanie pozwala również uniknąć kosztów związanych z wywozem nieczystości zielonych. Z kolei przy dużych fermach budowane są niekiedy specjalne biogazownie, które wykorzystują zjawisko fermentacji beztlenowej. Odpady, które podlegają procesowi fermentacji w biogazowni, uwalniają biogaz, który jest nawozem o bardzo silnych właściwościach odżywczych dla roślin. Jest to przykład naturalnego recyklingu.
Odpady rolnicze to nie to samo co odpady komunalne. Każde gospodarstwo rolne powinno mieć podpisaną umowę z podmiotami, które zajmują się gospodarowaniem odpadami rolniczymi i posiadają stosowne zezwolenia. Będą w stanie odbierać, transportować i świadczyć usługę, jaką jest wywóz odpadów rolniczych, takich jak środki ochrony roślin, folie, opony i wiele innych.