Prawidłowa segregacja odpadów
Jak prawidłowo segregować odpady?
Kwestia segregacji odpadów jest niezwykle ważna, aby mówić o prawidłowej gospodarce odpadami i późniejszym recyklingu śmieci. Polska, jako jeden z krajów członkowskich Unii Europejskiej, zobowiązana jest do uzyskiwania wysokiego poziomu recyklingu, który uważa się nie tylko za wyznacznik nowoczesności, ale też przejaw dbałości o środowisko. Za sprawą wielu nowelizacji tzw. ustawy śmieciowej, czyli ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w latach 2017- 2020 wprowadzano systematycznie w wielu gminach obowiązkową segregację odpadów. Od tego czasu zobowiązani jesteśmy segregować odpady w gospodarstwie domowym. Oznacza to, że wszyscy, którzy wytwarzają odpady komunalne, powinni segregować śmieci, to znaczy umieszczać je w pojemnikach, przeznaczonych do danej frakcji: na papier, opakowania szklane, odpady sztuczne i metalowe, odpady bio oraz odpady zmieszane. Taki podział śmieci na frakcje określa się mianem Jednolitego Systemu Segregacji Odpadów (JSSO). Gdyby doszło do kontroli zawartości pojemników na śmieci i wykazałaby ona brak segregacji śmieci lub nieprawidłowe jej przeprowadzanie, właściciel nieruchomości, czy to jeśli chodzi o właściciela domu jednorodzinnego, czy też zarządcę budynku, musiałby się liczyć z konsekwencjami. Jedną z nich może być naliczenie znacznie wyższej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Jak zatem postępować ze śmieciami, jak prawidłowo segregować odpady?
Jakie są frakcje śmieci?
Choć szczegóły selektywnej zbiórki odpadów mogą różnić się nieznacznie w zależności od gminy, ramy segregacji śmieci są podobne. Istnieje pięć głównych frakcji śmieci. Poniżej przedstawiamy je wraz z krótką charakterystyką.
1.Frakcja papier
Do pojemnika na papier powinny trafiać wszelkie odpady z celulozy, a więc: kartony i tektura, gazety i kolorowe czasopisma, zeszyty, papier biurowy, książki, ulotki, torby papierowe. Tego rodzaju odpady nazywa się też makulaturą. Ważne jednak, aby uważać na pewne pułapki. Nie każdy papier będzie tak zwanym czystym papierem, czyli bez domieszki innych surowców. Zdarza się na przykład, że niektóre ulotki powleczone są warstwą tworzywa sztucznego — charakterystyczne jest to szczególnie dla papieru błyszczącego jak zdjęcie. Inny podobny przykład to opakowania po mleku — choć na opakowania te przyjęła się nazwa “kartony po mleku”, kartony te nie są one wykonane jedynie z papieru, lecz mają w sobie również warstw aluminium i folii. W tym przypadku to nie kosz do makulatury będzie odpowiednim dla nich miejscem, lecz pojemnik na odpady zmieszane. Nie umniejszamy też tutaj zatłuszczonych jednorazowych chusteczek.
- Do pojemnika na papier wrzucać można czysty papier (tylko celuloza)
- Papier może być zadrukowany, ale nie powinien zawierać domieszki innych tworzyw
- Papier musi być suchy i niezatłuszczony.
- Frakcja towrzywa sztuczne i metale
To frakcja mówi o tworzywach sztucznych, np. z plastiku, pojemnik na tworzywa sztuczne często równocześnie może mieścić wszelkiego rodzaju metale. W kuble na tworzywa sztuczne i metale można więc umieszczać foliowe worki, reklamówki, metalowe zakrętki od słoików i puszki po konserwach, stretch i inne folie, plastikowe opakowania (butelki PET, opakowania po jogurtach, kefirach), rurki, zabawki.
- Opakowania plastikowe czy metalowe powinny być w pełni opróżnione
- Plastikowe opakowania, np. butelki po wodzie, warto zgnieść, aby zajmowały jak najmniej miejsca.
- Frakcja opakowania szklane
Czasami kubły na opakowania szklane opisuje się jako pojemniki na szkło. Bywa to mylące, ponieważ do kosza tej frakcji powinno się wrzucać jedynie opakowania ze szkła białego i kolorowego. Jest to więc miejsca dla szklanych butelek (bez nakrętek), można tu umieszczać szklane opakowania po kosmetykach, produktach spożywczych, lekach, słoiki. Pojemnik na odpady szklane nie powinien za to mieścić szkła żaroodpornego, okiennego, szkła ze zniczy z woskiem, luster, ekranów kineskopowych ani ceramiki.
- Pojemnik na odpady szklane może zawierać jedynie opakowania szklane ze szkła białego lub kolorowego.
- Nie wolno umieszczać tutaj szkła żaroodpornego, zbrojeniowego, okiennego, świetlówek ani żarówek, porcelany.
- Odpady bio
Bioodpady dotyczą takich śmieci jak rośliny, liście, chwasty, trawa czy opady spożywcze pochodzenia roślinnego. Błędem jest rozumienie odpadów bio jako wszystkich ulegających naturalnemu rozkładowi. Wszystkie odpady bio są biodegradowalne, jednak nie wszystkie odpady ulegające rozkładowi są odpadami roślinnymi. Nie możemy więc umieszczać w pojemniku na odpady bio resztek mięs czy ryb, kości, ości, resztek wędlin czy odchodów zwierząt. Wyjątek stanowią pochodzenia zwierzęcego skorupki jajek.
- Bioodpady to śmieci pochodzenia organicznego, roślinnego – rośliny i ich części, owoce, warzywa, drewno nieimpregnowane.
- Resztki jedzenia zawierające odpady zwierzęce trafiać muszą do pojemnika na odpady zmieszane!
- Odpady zmieszane
Jeśli odpady nie odpowiadają charakterystyce żadnej z powyższych frakcji, nie pasują jednoznacznie do żadnej z kategorii zbiórki selektywnej, mowa o opadach zmieszanych. Jest to więc prawidłowe miejsce do umieszczenia wspomnianych opakowań po mleku, ulotek powleczonych materiałem sztucznym, naczyń żaroodpornych, pobrudzonego czy otłuszczonego papieru, zużytych środków higienicznych, resztek kuchennych pochodzenia zwierzęcego czy odchodów zwierząt (np. żwirku z kociej kuwety), tekstyliów, porcelany, fajansu, starego obuwia itp.
- Odpady zmieszane to tego rodzaju śmieci, które wymykają się spod charakterystyki konrnetnej frakcji takiej jak plastik i metal, papier, opakowania szklane i odpady bio.
- Odpady zmieszane nie mogą być jednocześnie odpadami niebezpiecznymi ani gruzem budowlanym.
Co to są odpady niebezpieczne i co z nimi zrobić?
Odpady niebezpieczne to takiego rodzaju śmieci, które stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska naturalnego, co wiąże się z koniecznością unieszkodliwiania niebezpiecznych odpadów. Unieszkodliwianie odbywa się w specjalnych do tego przygotowanych zakładach i objęte jest restrykcjami, które stoją na straży bezpieczeństwa.
Do odpadów niebezpiecznych należą między innymi:
– zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
– zużyte baterie
– resztki farb, lakierów, klejów, rozpuszczalników czy środków czyszczących
– aerozole
– środki do dezynfekcji i dezynsekcji
– środki ochrony roślin
– rtęć i odpady je zawierające np. świetlówki czy termometry starego typu
– baterie i akumulatory
– kartridże i tonery
– oleje, smary
– przeterminowane leki
– odpady medyczne i weterynaryjne
Co zrobić, jeśli stajemy przed koniecznością pozbycia się odpadów w powyższej listy? Najlepszym sposobem jest zawiezienie ich do PSZOK, czyli Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Punkty tego typu znajdują się w każdym mieście, a pracownicy przyjmują odpady bez obciążania opłatami. Z kolei niewykorzystane leki czasami przekazać można do aptek, które odpowiednio je zutylizują.
Warto wiedzieć, że istnieją ponadto takie odpady niebezpieczne, które nie są przyjmowane przez PSZOK, chociażby z tego powodu, że samo ich gospodarowanie wiążę się z niebezpieczeństwem, czego przykładem może być azbest. Pokrycia dachowe z azbestu usuwane mogą być tylko przez specjalistyczną firmę posiadającą do tego uprawnienia i również obsługa utylizacji musi przebiegać wg ściśle określonych procedur.
Segregacja odpadów a gruz
Odpady budowlane nie zaliczają się do żadnej z pięciu wymienionych frakcji, które prowadzą do wzorcowej segregacji śmieci. Wynika to z faktu, że gruz nie jest uznawany za tzw. śmieci bytowe, czyli pochodzące z codziennego funkcjonowania gospodarstwa domowego. Umieszczanie więc gruzu w pojemniku na odpady zmieszane, byłoby postępowaniem nieprawidłowym, a nawet groziłaby za to odpowiedzialność karna. Śmieci z budowy, remontu, wyburzeń czy rozbiórek zawsze trafić musza do kontenera na gruz. W kontenerze można umieścić cegły, beton, kawałki tynku, a także boazerii, ceramiki łazienkowej, styropian, folie malarskie, opakowania po cemencie itp. Dzięki temu, że firma taka jak nasza odbiera wynajęty kontener na gruz z całą jego zawartością, zawartość ta trafia na odpowiednie składowisko, gdzie może zostać oczyszczona i przerobiona na przykład na kruszywo budowane.
Prawidłowe segregowanie odpadów jest aktualnie wiedzą, która przekazywana jest już najmłodszym pokoleniom. To dzięki nawykowi segregacji śmieci mamy szansę na bardzo efektywny odzysk surowców wtórnych. To z kolei przekłada się na mniejszą eksploatację surowców pierwotnych i ochroną środowiska naturalnego.