Czym zastąpić dach z azbestu?

29 lis 2022

Rozwój technologii budowlanej pozwala na wybór szerokiej gamy materiałów na pokrycia dachowe. W grę wchodzą różne rozwiązania, od tych najbardziej naturalnych jak strzecha i łupek kamienny, przez takie materiały jak papa, blacha dachówkowa, aż po ekskluzywne dachówki ceramiczne. Wybór optymalnego rozwiązania zależy od wielu czynników, między innymi od kąta nachylenia połaci, kształtu dachu, a nawet lokalnych uwarunkowań, czyli wytycznych zawartych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Niezależnie jednak od wszystkich tych czynników, każdy materiał, którym zostanie pokryty dach, będzie z pewnością lepszy od dachu z azbestu.

Czym jest azbest?

Aby przekonać się, dlaczego w ogóle trzeba zastąpić czymś azbestowe pokrycia dachowe, warto wiedzieć, czym one są. Azbest — co to właściwie jest? Azbest a eternit — jaka jest różnica? Ogólnie rzecz biorąc, azbest to składowa eternitu, czyli budowlanych materiałów cementowo-azbestowych. Sam azbest zaś to grupa naturalnie występujących minerałów o budowie włóknistej. Nie sposób wymienić jednego, konkretnego minerału, mowa bowiem o ogóle minerałów krzemianowych. W naturze występują więc tak zwane azbesty właściwe, do których należą azbesty serpentynowe, wyróżnia się też inne minerały krzemianowe, jak diopsyd czy egiryn, a także minerały azbestopodobne. Włókna azbestowe charakteryzują się dużą wytrzymałością na rozciąganie, odpornością na działanie czynników chemicznych i wysokiej temperatury, elastycznością. Obróbka przemysłowa sprawia, że włókna rozdzielają się na tak zwane fibryle, czyli włókna sprężyste.

Ze względu na dobrą wytrzymałość włókien, ich niezwykłą elastyczność, a także ze względu na słabe przewodnictwo ciepła i prądu, szeroko wykorzystywane były jako składnik budowlanych materiałów izolacyjnych oraz — z czego azbest zasłynął najbardziej — jako składnik eternitu do pokrycia konstrukcji dachowej. W latach 60. charakterystyczna płyta falista na dachach budynków najczęściej wykonywana była właśnie z eternitu. Jako że swoje zadanie spełniała dobrze, cechowała się wytrzymałością, a do tego była stosunkowo tania, stosowana była powszechnie. Dopiero dziś wiemy, że wykorzystanie azbestu oprócz blasków, miało też cienie.

Czy azbest jest szkodliwy?

Badania potwierdziły, że azbest, tak dobrze spisujący się w roli składnika materiałów budowlanych, wykazuje niestety właściwości rakotwórcze. Azbest na dachu, ale też w przypadku każdego innego zastosowania domowego, może być przyczyną rozwoju nowotworów. Jednym z najczarniejszych scenariuszy, jaki może nastąpić po kontakcie ze wspomnianymi minerałami, to rozwój nowotworu takich narządów jak płuca, oskrzela, krtań, nerki i jajniki. Niewykluczone, że w niektórych przypadkach guzy powstają w jeszcze innych częściach ciała, gdyż włókna azbestowe są w stanie przedostać się do wielu organów, drażniąc je i wywołując reakcje chorobowe. Oprócz kancerogenności przyczyniają się również do innych chorób, takich jak pylica płuc, która początkowo objawiać może się jedyne złym samopoczuciem i dusznością przy wysiłku. Z biegiem czasu dochodzi jednak do poważnej niewydolności oddechowej.

Pamiętać trzeba, że włókna azbestowe są dla zdrowia groźne wówczas, kiedy unoszą się w powietrzu i tym samym istnieje szansa na ich wdychanie. Włókna nie zawsze są uwalniane, z czego wynika, że nie zawsze istnieje ryzyko ich szkodliwości. Nie można mieć jednak pewności co do tego, czy nie nastąpiła korozja lub innych czynnik, który być może spowodował uwalnianie się włókien do powietrza. Wielkość wspomnianych włókien bywa na tyle mikroskopijna, że bez odpowiednich narzędzi laboratoryjnych nie sposób je zauważyć, a sam rozwój chorób może być utajony nawet kilkanaście lub kilkadziesiąt lat.

Jak rozpoznać azbest?

Wyroby z azbestu mają najczęściej odcienie szarości lub bieli, ale z uwagi na mnogość krzemianów metali, kolory te mogę być jeszcze inne, np. czarne, brązowe, ceglaste, zielone. Materiały azbestowe mają dość charakterystyczną włóknistą strukturę, wyglądem przypominającą watę albo filc. Sam kolor i struktura to jednak zbyt mało, aby mieć pewność, że mowa o azbeście. Sprawę rozpoznania utrudnia fakt, że z uwagi na zagrożenie dla zdrowia odradza się jakikolwiek bliższy kontakt z wytworem azbestowym. Najrozsądniejszym sposobem wydaje się kontakt ze specjalistyczną firmą, która będzie umiała ocenić, z czym ma do czynienia, a jednocześnie posiadać będzie środki ochrony — maski, odzież ochronną i inne, niezbędne akcesoria, pozwalające na zachowanie bezpieczeństwa.

Zastąpienie dachu z eternitu

Zanim przystąpi się do układania nowego, bezpiecznego pokrycia dachu, najpierw trzeba zadbać o usuwanie azbestu, który jest odpadem niebezpiecznym. To z kolei niesie za sobą pewne wymogi w kwestii gospodarowania nim. Utylizacja eternitu więc nie jest prostą pracą remontową, lecz przedsięwzięciem, którego przebieg reguluje prawo, a dokładniej rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest. Zabroniony jest demontaż materiałów azbestowych na własną rękę, czyli z pominięciem uprawnionego do tego podmiotu, chyba że osoba prywatna dokonująca takiego demontażu legitymuje się stosownymi uprawnieniami, zgodami oraz wyposażona jest środki chroniące przed bezpośrednim kontaktem z niebezpiecznym azbestem. Dopiero po odpowiednim postępowaniu z azbestem, czyli również chodzi tutaj, oprócz demontażu, o odpowiednie zabezpieczenie zdjętego azbestu i przetransportowanie w miejsce bezpiecznego składowania, można zatrudnić ekipę remontowo-budowlaną, podstawić kontener na gruz i rozpocząć proces układania nowego dachu.

Koszt usunięcia azbestu

Jeśli chodzi o koszt demontażu i utylizacji azbestu z dachu, zwykle nie są one niższe niż 350 zł za tonę odpadowych materiałów. Polski rząd we współpracy z ministerstwami i instytucjami opracował Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032, a wraz z nim “Ogólnopolski program finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest”. Beneficjenci programu mogą liczyć na otrzymanie dotacji nawet w całości pokrywającej koszt przedsięwzięcia, jakim jest usunięcie azbestu. Budżet, w ramach którego realizowany jest program, wynosi aż 100 000 000,00 zł. W każdej gminie nieco inaczej może wyglądać pozyskiwanie funduszy, dlatego warto zaznajomić się z aktualnie obowiązującymi na danym terenie przepisami.

Co zamiast eternitu?

Pokrycie z eternitu jest stosunkowo lekkie, dlatego wybierając nowe pokrycie, trzeba mieć na uwadze, że stelaż dachu, czyli więźba dachowa, prawdopodobnie nie jest przystosowana do utrzymania znacznego ciężaru. Z tego powodu ryzykowne byłoby kładzenie np. ciężkich płytek ceramicznych. Dużo lepszym wyborem wówczas materiał o niewielkiej wadze, tak, aby konstrukcja nie została przeciążona. Jedną z propozycji może być włókno-cement w bardzo podobnej wizualnie postaci do płyt eternitowych, jednak zupełnie bezpiecznych i dla zdrowia, i dla środowiska. Jest niepalny, ogniotrwały i odporny na porastanie mchem. Innym pomysłem jest zastosowanie lekkiej blachodachówki, najlepiej z powłoką poliuretanową. Blachodachówka to jeden z najszybszych sposobów na nowy dach.

Nasza firma nie wywozi azbestu, ponieważ należy on do materiałów niebezpiecznych. Jednak jeśli chodzi o prowadzenie prac remontowo budowlanych, do których należy kładzenie nowego dachu z bezpiecznych materiałów, służymy naszymi kontenerami i oferujemy wywóz gruzu na konkurencyjnych warunkach.